Filosofie van het dagelijkse leven: Verzet en revolte

Cursus

Filosofie van het dagelijkse leven: Verzet en revolte

Wat betekent het om je te verzetten, om ‘nee’ te zeggen? Niet alleen tegen een bevel of verzoek, maar een dieper ‘nee’: tegen een verwachting, een opgelegde rol, een onrechtvaardige situatie, of tegen de schijnbare zinloosheid van het bestaan? Waar komt de drang tot verzet vandaan, en wat onthult dit over onze menselijke conditie?

Verzet en revolte zijn tijdloze fenomenen. Ze zijn zichtbaar in grote historische omwentelingen alsook in het dagelijkse leven. Het is een fundamentele menselijke mogelijkheid, verbonden met onze ervaring van vrijheid, verantwoordelijkheid en de zoektocht naar authenticiteit. Hoe moeten we dit verzet begrijpen? Is het louter een reactie, een negatieve kracht, of schuilt er ook een scheppend vermogen in, een bron van nieuwe waarden en betekenis?

In deze editie van Filosofie van het Dagelijkse Leven onderzoeken we de betekenissen van verzet en revolte vanuit een existentieel en fenomenologisch perspectief. Deze hebben met name aandacht voor de concrete, geleefde ervaring en de keuzes waarmee het individu wordt geconfronteerd.

We verkennen de thematiek aan de hand van denkers die het verzet op indringende wijze hebben doordacht, zoals Dostojevski, Nietzsche, Kafka en Camus. Hoe manifesteert zich de opstand tegen rationaliteit en conformisme? Wat betekent de 'wil tot macht' als motor van verzet tegen passiviteit en bestaande moraal? Hoe verhoudt het individu zich tot onbegrijpelijke, bureaucratische systemen? Kan stil verzet een antwoord zijn op existentiële vervreemding en machteloosheid? Of is luid protest en ontwrichtende demonstratie vereist? We onderzoeken de mogelijkheid om eigen waarden te scheppen in het aangezicht van nihilisme, absurditeit en cynisme. Waarom is de opstand voor Camus de enige waardige menselijke houding? Wat zijn de grenzen van deze rebellie en welke rol spelen vrijheid en schuld in de weigering zich aan te passen?

Filosofie probeert het gewone denken op te breken door te vragen wanneer pasklare antwoorden ons tevredenstellen. Zij wil (onder)zoekend, verhelderend en inzichtgevend zijn, zodat er een verstaan mogelijk wordt waarmee en waarnaar je je kunt oriënteren. Deze cursus is een oefening in aandachtig beschouwen, kritisch bevragen en het ontwikkelen van je eigen denken over fundamentele thema's. We gaan in gesprek, analyseren teksten en verbinden de filosofische inzichten met hedendaagse vormen van verzet en onze eigen ervaringen.

Deze cursus is voor iedereen met interesse in filosofie, die bereid is zijn bestaan te bevragen en zich intellectueel wil vastbijten om het eigen denken uit te dagen.